E-Ticaret Testi
E-Ticaret, özellikle günümüzde dijitalleşmenin artmasıyla alışverişi sağlayan önemli bir araç olmuştur. Artık birçok firma, daha geniş müşteri kitlelerine ulaşıp daha çok gelir elde etmek için ürünlerini internet üzerinden müşterilerine sunuyor. Günümüzde yaygınlaşan internet kullanımıyla birlikte, firmaların internet üzerinden isimlerini daha geniş kitlelere duyurması ve bunun sonucunda müşteri sayısını arttırması daha kolay hale gelmiştir.
Bu durum, e-ticaret için iyi bir yazılım altyapısı gerektirmektedir. Hem müşteri hem de firma sahibinin yetkileri ve yapmak istedikleri dahilinde gerek gördükleri işlemleri ilgili firmanın web sitesi üzerinden gerçekleştirmesi, iyi hazırlanmış bir e-ticaret alt yapısına bağlıdır. Aynı anda binlerce hatta milyonlarca insanın üzerinde işlem yapmak istediği bu yazılımlar için oldukça fazla yazılım mühendisi çalışmakta ve oldukça fazla mesai harcamaktadır. Bütün bunların neticesinde, son derece yüksek öneme sahip e-ticaret yazılımlarının muhakkak ciddi bir test ortamına girmesi gereksinimi kendiliğinden ortaya çıkmaktadır.
Günümüzde, e-ticaret sistemleri değişen piyasa güçlerine tabidir. Bu nedenle test yoluyla sistemin bütünlüğünü korumak zorunludur.
Bazı e-ticaret işletmeleri uzun süredir sektörde yer alıyor olsa da güvenilmez, verimsiz ve güvensiz yazılımların kullanımı nedeniyle çeşitli başarısızlıklarla karşılaştı. Bilgisayar korsanları, bu şirketlerin sistemlerindeki güvenlik açıklarını bulabildi, yayınlanan veya farklı amaçlar için kullanılan bilgiler ve sitelerin hacklenmesi işletme sahipleri için büyük maddi kayıplara yol açarken kullanıcılarda ise güvensizlik ve alışkanlık kaybına neden oldu.
Güvenlik açığı olmayan bazı e-ticaret siteleri ise sistemleri beklenen işlemleri zamanında tamamlayamadığı için işletmelere büyük zararlar vermiştir. Ancak, bu zararların çoğu, e-ticaret test teknikleri uygulanarak önlenebilirdi.
E-ticaret testleri yalnızca bir web sitesinde gerçekleştirilen işlemlerin doğrulanmasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda kullanıcıların sorunsuz bir tarama deneyimi yaşamasını sağlar. Test yardımıyla, bir web sitesinin kullanıcı dostu olup olmadığını değerlendirilebilir ve web sitesinin optimize edilmesi gereken kısımlarını belirlenebilir.
E-ticaret testleri, web sitesi tasarımı, işlevsellik, kullanılabilirlik, güvenlik ve performansla ilgili sorunları doğru bir şekilde belirleyebilir. Sonuç olarak, web sitelerini veri ihlallerine karşı korumak ve müşterilere sorunsuz bir deneyim sunmak mümkündür.
E-Ticaret Yazılımlarında Test Tipleri
E-ticaret siteleri küresel ölçekte faaliyet gösterdiğinden, piyasaya sürülmeden önce çeşitli gereksinimleri karşılamaları ve birçok parametreyi göz önünde bulundurmaları gerekir. Bu nedenle, e-ticaret web uygulamaları, sistemin her yönünün kusursuz çalıştığından emin olmak için farklı test biçimlerinden geçmek zorundadır. E-ticaret testi türlerinin listesi:
Fonksiyonel Test
Her E-ticaret uygulaması birbirinden farklı yazılım alt yapısına sahiptir ve çeşitli işlevleri gerçekleştirmek için tasarlanmıştır. Yazılımların beklenen işlevleri gerçekleştirme durumunu tespit edebilmek için test edilmeleri gerekmektedir. Örneğin, üye olma, üye girişi, sepete ürün ekleme, sipariş verme gibi son kullanıcı işlevlerinin veya üye ekleme, kampanya oluşturma gibi site yöneticisi işlevlerinin hatalı olması durumunda ciddi sorunlar ortaya çıkacaktır. Fonksiyonel test “Her şey beklendiği gibi mi?” sorusunun cevabını vermektedir.
Fonksiyonel testler çeşitli alt kategorilerden oluşur: birim testleri, duman testleri, sanity testleri, regresyon testleri, entegrasyon testleri, kullanılabilirlik testleri ve daha fazlası.
Günümüzde E-ticaret uygulamaları birçok işlev içermektedir ve bu işlevleri sürekli manuel test etmek çok büyük zaman kaybına sebep olmaktadır. Ayrıca manuel test etmek yavaş bir işlem olduğundan her işlev yeterli sıklıkta test edilemeyebilir. Bu yüzden otomasyon testleri, çok iyi bir seçenektir. Selenium aracı ve bu aracın hazırladığı programlama dillerinden biri (Java, Python, Ruby, C#, PHP ve JavaScript) ile birlikte otomasyon yazılımı programlanabilir ve regresyon işlemi ile belirlenen işlevler sıklıkla ve daha çabuk test edilebilir.
Performans Testi
Performans testi bir yazılımın farklı koşullar altında nasıl çalıştığını görmemiz açısından büyük öneme sahiptir. E-ticaret uygulamalarının binlerce insan tarafından aynı anda kullanılabileceğini düşündüğümüzde bu test tipinin önemi daha iyi anlaşılacaktır. Süreklilik, ölçeklenebilirlik, hız, yanıt verme, tüm trafik ve yük seviyeleri altında çalışma durumu ölçütlerini performans testi ile tespit edebiliriz. Yazılımın verimliliğini ölçmek için uygulama çıktıları, veri aktarım hızı, veri işleme hızı, ağ bant genişliği kullanımı, yük taşıma kapasitesi, bellek tüketimi, komut yanıt süreleri vb. gibi parametrelere bakılır.
Entegrasyon Testi
Bir yazılım veya kod, kendi içinde farklı parçalardan oluşur. Bunlar kendi içinde düzgün çalışsa bile birbirleri ile sorunsuz bir biçimde çalıştıklarından emin olmak için entegrasyon noktalarının test edilmesi gerekir.
Her modül tek bir geliştirici tarafından geliştirilmez; ayrıca, her geliştirici bir çözüm geliştirmek için benzer mantığı izlemez. Bununla birlikte, farklı modüller birbirine bağlandığında entegrasyon noktalarını test etmek uygulamanın farklı parçalarının birbirleri ile uyumlu biçimde çalıştıklarından emin olmayı sağlar.
Uygulama harici API’lar veya üçüncü taraf araçlar benzer veri değerlerini kabul etmez; Beklenen sonuçların elde edilmesi için veri noktalarını ve çalışma prosedürünü test etmek zorunludur.
E-ticaret kullanıcı arayüzü, ürün adı, fiyat, nakliye maliyeti, envanter ve vergi dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere bilgi için arka plandaki ERP ile çift yönlü iletişim kurar. Bu durumda e-ticaret platformu ile ERP arasındaki bağlantı ve entegrasyon noktalarının test edilmesi zorunlu hale gelir.
Bu test türü, kullanıcı arayüzü, veritabanı, veri hizmetleri ve çok daha fazlası dahil olmak üzere çeşitli varlıkların birden fazla test verisi ve kullanım senaryosu kombinasyonuyla test edilmesini içerir. Birim testi sırasında, modüller kendi başlarına geçme kriterlerini sağlayabilir, ancak bu durum entegre edildiklerinde her şeyin kusursuz olacağı anlamına gelmez. Çift yönlü testler, tutarlı ve kesintisiz veri akışının anahtarıdır.
Güvenlik Testi
Bir e-ticaret uygulamasının güvenliği, çoğu çevrimiçi tüketici için belki de en büyük endişe kaynağıdır. Bu nedenle e-ticaret uygulamaları, müşterilerin kredi veya banka kartı verilerinin, kişisel bilgilerinin ve oturum açma kimlik bilgilerinin güvende olduğundan emin olmak için güvenlik testlerine ihtiyaç duyar.
Bunun yanı sıra, ziyaretçilerin oturum açma kapasitesinin değerlendirilmesinden güvenlik testi sorumludur. Bu, yöneticiler için özel erişim kontrolleri oluşturmanız ve diğerler kullanıcıların erişimini kısıtlamanız gerektiği anlamına gelir.
Güvenlik testi, bir e-ticaret sistemindeki temel güvenlik açıklarını ortaya çıkarabilir ve siber saldırılara karşı güvende olmasını sağlayabilir. Hatta uygulama güvenliğini test etmek için bu sistemleri SQL enjeksiyonu, DDoS ve diğer saldırılar gibi siber tehditlere kontrollü bir şekilde maruz bırakarak olası güvenlik tehditlerine karşı eksiklerini tespit ederler.
Uyumluluk Testi
E-ticaret sektörü geniş ölçekte faaliyet gösterdiğinden, bir dizi farklı cihaz, uygulama ve işletim sistemi ile uyumlu olması gerekir. Uyumluluk testi, uygulamanızın duyarlı olup olmadığını ve farklı platformlarda, cihazlarda ve tarayıcılarda sorunsuz çalışıp çalışmadığını test eder.
Kullanılabilirlik Testi
Kullanılabilirlik testi, bir uygulamanın tipik bir kullanıcıya en uygun kullanıcı deneyimini sunup sunmadığını kontrol eder. Bu nedenle, kullanılabilirlik testi, kullanıcı deneyimiyle ilgili bir dizi soruyu ele alır. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir:
- Uygulamada gezinmek ne kadar kolay?
- Uygulamadaki içerik açık ve net mi?
- Uygulamanın tüm temel işlevlerinin kullanımı kolay mı?
- Uygulamanın çekici bir tasarımı var mı?
- Uygulama sayfaları hızlı yükleniyor mu?
- Uygulama destek için gerekli seçenekleri sunuyor mu?
Sonuç olarak, uygulamanın kullanılabilirliği, işlevselliğine, tasarımına ve performansına odaklanır.
E-Ticaret Test İpuçları
Akılda tutulması gereken pek çok farklı faktörle, uygulama testleri çoğu insan için bunaltıcı olabilir. Ancak aşağıdaki ipuçlarını takip ederek e-ticaret test stratejinizi daha etkili hale getirebilirsiniz:
Servisleri Ayrı Ayrı Test Edin
Günümüzde uygulama geliştiricileri, çeşitli temel işlevleri gerçekleştirmek için bir dizi servis çözümü kullanır. Bu servisler, uygulamanın yapısını ve tasarımını etkilemeden değişiklikler yapılmasını sağlar.
Ancak aynı zamanda, e-ticaret testlerinin uygulanmasını çok daha kolay hale getiren bu servislerin yardımıyla, son derece karmaşık olan uygulamanın tamamını test etmek yerine, belirli bileşenlerini ayrı ayrı test edebilirsiniz.
Bunu yapmak, servis adreslerinin istekleri üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmanızı sağlar ve uygulamanızın hata ayıklamasını kolaylaştırır. Ayrıca, yalnızca servislerde hata ayıkladığınız için, tasarım öğeleri hakkında endişelenmenize gerek kalmaz, bu nedenle test daha hızlı olacaktır.
Son olarak, hizmet sağlayıcıyla doğrudan iletişim kurabilirsiniz, böylece hizmetin her tarayıcıyla uyumluluğunu kontrol etmeniz gerekmez.
A/B Testinden Yararlanın
E-ticaret A/B testi, tek bir uygulamanın varyantlarını oluşturduğunuz ve kullanıcılarının %50’sini rastgele olarak alternatif bir sürüme yönlendirdiğiniz bir test tekniğidir. Bu, uygulamanın hangi sürümünün daha etkili olduğunu belirlemenize yardımcı olur.
Bu test yöntemini farklı senaryolara ve değişen hedefler dizisine uygulayabilirsiniz. Sonuç olarak, e-ticaret uygulamanızın farklı yönlerini daha doğru bir şekilde test edebilirsiniz. Bununla birlikte, hedeflerinizi tanımlamanız ve neye ulaşmak istediğiniz konusunda net olmanız gerekir. Ayrıca, yaklaşımınızla tutarlı olmanız ve her iki sürümü de aynı koşullarda test etmeniz gerekir.
Performans Testlerini Erken Çalıştırın
Performans testi, e-ticaret testinin bir diğer hayati parçasıdır. Artan kullanıcı yükü altında e-ticaret uygulamasını çökmeye zorlayabilecek tehditleri belirlemenize yardımcı olacaktır. Ancak, birçok uygulama geliştirme ekibi, performans testini en sona bırakır. Sonuç olarak, soruna neden olan kodun bileşenini belirlemek zor olabilir.
Buna karşılık, e-ticaret performans testini daha erken uygulamak, temel sorunların zamanında belirlenmesine yardımcı olur. Dolayısıyla bu sorunların neden olduğu gecikme ve bunları çözmenin maliyeti çok daha az olacaktır. İdeal olarak, kod tabanında değişiklik yapıldığında uygulamanın performansının etkilenmemesini sağlamak için bu kontrolleri işlevsel regresyon testleri ile birlikte çalıştırmak gereklidir.
Test Otomasyonundan En İyi Şekilde Yararlanın
Çoğu yazılım geliştirme şirketi, e-ticaret uygulamaları oluşturmak için çevik metodolojiler kullanır. Bu nedenle, uygulamanın çalışan bileşenleri aşamalı olarak yayınlanır. Ancak bu durum, bileşenleri yayınladıkları sıklıkta test etmeleri gerektiği anlamına da gelir.
Birden fazla uygulama bileşeni üzerinde testler yapmak zahmetli ve zaman alıcı olabilir. Tekrar eden test prosedürleri için otomatik komut dosyaları oluşturmak için test otomasyonu kullanılabilir.
Test otomasyonunu uygulamak, yalnızca temel işlemlerin işlevselliğinin doğrulanmasına değil, aynı zamanda daha sonra e-ticaret testi için kullanılabilecek test verilerinin oluşturulmasına da olanak tanır.