ISTQB® Nedir?

ISTQB®, yazılım testi alanında önde gelen küresel sertifikasyon programıdır.

ISTQB®, test becerilerini geliştirip genişleten ve aynı zamanda doğrulayan bir sertifikalar bütünü olan, uluslararası kabul görmüş Sertifikalı Test Uzmanı (Certified Tester) programını oluşturmuş ve geliştirmeye devam etmektedir. 

Küresel uzman ağı, ISTQB® Sözlüğü, örnek sınavlar ve Testing Body of Knowledge (TBOK) tarafından oluşturulan müfredat etrafında program şeması inşa edilmiştir.

Sertifikalı Test Kullanıcısı Temel Düzey Sertifikası Nedir?

Sertifikalı Test Kullanıcısı Temel Düzey (Certified Tester Foundation Level) sertifikası, test uzmanlarına temel terminoloji ve geniş bir bilgi birikimi sağlar. Programdaki derinlik ve uzmanlık sunan diğer modüller için ön koşuldur.

Bu sertifikaya sahip olanlar, Temel (Core) akışın bir sonraki aşamasına geçmeye ve Test Analisti, Teknik Test Analisti veya Test Yönetimi İleri Düzey sertifikalarını almaya hak kazanacaktır. Ayrıca belirli beceriler geliştirmek için Çevik veya Uzman akışlarını takip etmeyi seçebilirler.

Temel Düzey Sertifikası Kimler İçindir?

Temel Düzey (Foundation Level) sertifikası, test uzmanları, test analistleri, test mühendisleri, test danışmanları, test yöneticileri, kullanıcı kabul test uzmanları ve yazılım geliştiricileri gibi rollerdeki kişiler de dahil olmak üzere, yazılım testinin temel kavramları hakkında pratik bilgi sahibi olması gereken herkes için uygundur.

Ayrıca, proje yöneticileri, kalite yöneticileri, yazılım geliştirme yöneticileri, iş analistleri, BT yöneticileri ve yönetim danışmanları dahil olmak üzere temel bir yazılım testi anlayışına ihtiyaç duyan kişiler için de uygundur.

Temel Düzey Sertifika Müfredatı Neleri Kapsar?

ISTQB® Sertifikalı Test Uzmanı Temel Düzey (CTFL) sertifikası, pratik kullanıma konulabilecek temel test bilgilerini sağlar ve en önemlisi, test alanında dünya çapında kullanılan terminolojiyi ve kavramları açıklar. Temel Düzey; Waterfall, Agile, DevOps ve Sürekli Teslimat dahil olmak üzere yazılım teslimi yaklaşımları ve uygulamalarıyla ilgilidir.

Temel Düzey sertifikasını elde etmiş bir adayın şunları yapabilmesi gerekmektedir:

• Yazılım testi için ortak bir kelime dağarcığı kullanarak verimli ve etkili iletişimi teşvik edebilmek.

• Yazılım testinin temel kavramlarını anlayabilmek.

• Farklı geliştirme ve test uygulamalarının ve test üzerindeki farklı kısıtlamaların, testin farklı bağlamlara göre optimize edilerek nasıl uygulanabileceğini gösterebilmek.

• İncelemelere etkili bir şekilde katkıda bulunabilmek.

• Tüm test seviyelerinde testleri tasarlamak için belirlenmiş teknikleri kullanabilmek.

• Verilen test spesifikasyonlarından testleri yorumlayabilmek, yürütebilmek ve test sonuçlarını raporlayabilmek.

• Kaynaklar, stratejiler, planlama, proje kontrolü ve risk yönetimi için test yönetimi ilkelerini anlayabilmek.

• Net ve anlaşılır hata raporları oluşturabilmek.

• Test önceliklerini ve test yaklaşımını yönlendiren proje faktörlerini anlayabilmek.

• Yazılım testinin paydaşlara sağladığı değeri anlayabilmek.

• Test etkinliklerinin ve iş ürünlerinin proje hedefleri, ölçüleri ve hedefleriyle uyumlu hale getirebilmek.

• Test araçlarının seçimi ve uygulanması sürecinde yardımcı olabilmek.

ISTQB® Temel Düzey Sınavı ile İlgili Bilgiler

Sınav, toplamda 40 sorudan oluşmaktadır ve sınav süresi 1 saattir. Ana dili Türkçe olmayan katılımcılar için sınav süresi 1 saat 15 dakikadır. Sınav dili Türkçe ve İngilizcedir. Katılımcı aynı ekranda veya kitapçıkta soruları her iki dilde de görebilmektedir. Sorular çoktan seçmelidir. Sınav, Temel Düzey Müfredatın (Foundation Level Syllabus) güncel versiyonu doğrultusunda uygulanmaktadır. Sertifika sahibi olabilmek için %65 oranında başarı gösterilmesi yani minimum 26 sorunun doğru yanıtlanması gerekmektedir. Yanlışlar doğruları götürmemektedir.

ISTQB® Temel Düzey Sertifika Sınavına Nasıl Hazırlanılır? 

Sertifikalı Test Uzmanı Temel Düzey için gerekli eğitim Akredite Eğitim Sağlayıcılarından edinilebilir. Bir ISTQB® Üye Kurulu’nun materyalleri müfredata uygunluk ve tutarlılık açısından değerlendirmesini sağladığından, akredite eğitime katılmanız tavsiye edilmektedir.

Müfredatı ve önerilen materyalleri kullanarak kendi kendine çalışma da Temel Düzey sınavına hazırlanırken bir seçenektir.

ISTQB® Temel Düzey Sertifika Sınavına Hazırlanırken Dikkat Edilecekler

Öncelikli hazırlık hedefi müfredat içeriğinden tamamen emin olana kadar materyalleri gözden geçirmek olacaktır.

Turkish Testing Board (TTB) tarafından çevirisi gerçekleştirilen ISTQB® Temel Düzey Müfredat dökümanı Türkçe veya İngilizce olarak üzerinden geçmek ve ayrıca Yazılım Testi Terimler Sözlüğünü (Glossary) Türkçe-İngilizce olarak incelemek oldukça fayda sağlayacaktır.

Müfredat, ISTQB® Temel Düzey sınavı için öğrenilmesi gereken her şeyin temelidir ve genel amaçlar, sözlük, farklı bilgi alanları için öğrenme hedefleri, anahtar kavramlar ve kaynaklara referanslardan (literatür, standartlar, vb.) oluşur.

Yazılım Testi Terimler Sözlüğü bilinmeyen terimlerin ve kavramların öğrenilmesinde yardımcı olur. Tanımlar, eş anlamlılar, referanslar ve versiyonlarla alfabetik olarak sıralanmış 564 terim vardır. İndirilebilir veya web üzerinden online olarak kullanılabilir sözlük uygulamaları bulunmaktadır.

Ayrıca TTB tarafından hazırlanmış olan İngilizce-Türkçe Yazılım Testi Terimler Sözlüğü TTB’nin sitesinden erişilip faydalanılabilinir.

Sınav Yapısı ve Kuralları (Exam Structure and Rules) dökümanı incelenerek sınav hakkında detaylı bilgilere ulaşılabilinir.

Müfredatta K1=Hatırla, K2=Anla, K3=Uygula şeklinde hatırlanması, anlaşılması ve uygulanması gerekenleri belirten Bilişsel Bilgi Seviyeleri tanımlanmıştır. Bu seviye tanımları doğrultusunda ilgili müfredat içeriği incelenerek verimli bir çalışma gerçekleştirilebilinir. Bu bilgiler müfredatın Ek B (Appendix B) sayfalarında yer alır. Ve her konunun öğrenme hedefleri kısmında belirtilir. 

K1 kategorisine hazırlanmak için konular okunur ve önemli noktalar hatırlanmaya çalışılır, konsepti kavramadan sadece içeriğin ezberlenmediğinden emin olunmalıdır. Bunu yapmanın en iyi yolu, okurken her konu hakkında not almaktır. Bu sadece önemli noktaları hatırlamaya yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda altta yatan kavramı anlamaya da yardımcı olur. 

K2 kategorisindeki konular için, teori okunurken müfredatta verilen örneklere odaklanmak tavsiye edilir. Soruların yapısı çoğunlukla bu örneklere dayandığından doğru ve hızlı bir şekilde cevaplanmasını sağlayacaktır. 

K3 kategorisine giren konular pratik gerektirir. Bu kategoriye hazırlanmanın etkili bir yolu iş hayatında test faaliyetlerini gerçekleştirirken öğrenilen konuları uygulamak ve kavramları kullanmaktır. Test ekipleri, test sırasında bu teknikleri uygulasa dahi sınır değer analizi, denklik paylarına ayırma gibi yöntemleri kullandığından habersizdir.

K-Seviyesi	Soru Sayısı	Dakika Cinsinden Soru Zamanlaması	K-Seviyesine Göre Toplam Süre (Yaklaşık)
K1	8	1	8
K2	24	1	24
K3	8	3	24
TOPLAM	40		56

Konuları ve soruları tekrar etmek sınav tarihine kadar bilgilerin güncel ve eksiksiz kalmasını sağlayacaktır. 

ISTQB® Temel Düzey sınavında çıkacak soruların bölümlere göre dağılımı incelenerek hangi bölümlere çalışılacağı önceliklendirilebilinir. 

Bölüm	Soru Sayısı
Yazılım Testinin Temelleri	8
Yazılım Geliştirme Yaşam Döngüsü Boyunca Test	5
Statik Test	5
Test Tasarım Teknikleri	11
Test Yönetimi	9
Yazılım Testleri İçin Araç Desteği	2
TOPLAM	40

ISTQB® Temel Düzey sınavına hazırlanmak için ISTQB®’nin akredite yazılım testi eğitim sağlayıcıları aracılığıyla bir kurs programına katılmak yardımcı olacaktır. Akredite kurs programlarında, yazılım test metodoloji ve teknikleri hem örnek sorular hem de gerçek hayat senaryoları ile birlikte uygulamalı olarak aktarılır. Akredite eğitimler, sınava hazırlamaya yönelik çalışmalar ile soru türleri ve çözümleri hakkında gerekli bilgi aktarımını sağlar. Kurs akredite edildiğinde, kurs materyallerinin ISTQB® Temel Düzey Müfredat içeriğini yeterince kapsadığından emin olmak için kontrol edildiği anlamına gelir. Kurs sonunda hem hazırlanmış olarak sınava girilebilir hem de günlük iş hayatında faydalanılacak temel test etme görevleri ve yöntemleri öğrenilmiş olur.

Sınava hazırlanmak için çeşitli kaynaklarda birçok farklı içerik bulunmakta, online ve fiziksel eğitimlerle sınava hazırlanılabilinir.

Farklı kaynaklardan elde edilecek soru ve sınav örnekleri ile çalışılarak eksik veya önemli konular tespit edilebilinir. Ancak bu durumda soru ve sınav örneklerinin ISTQB® Temel Düzey müfredatının en güncel versiyonuna ait olduğundan emin olunmalıdır. Bunun için Turkish Testing Board ve ISTQB®’nin yayınlamış olduğu deneme sınavı soruları ve cevapları en doğru kaynak olacaktır.

Sorular müfredat aracılığıyla aktarılan bilginin hangi koşullarda ve durumlarda uygun olacağını ölçmeye yöneliktir. Sorular ile birlikte açıklanan vaka veya senaryoların dikkatlice analiz edilmesi ve gerekli olan tüm faktörleri bir araya getirerek değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu durum müfredat içerisindeki doğru bilginin ne olduğunun bilinmesinin yanında ayrıca ne zaman, nasıl, neden veya kim sorularınında cevaplanmasını gerektirmektedir.

Örnek sınav soruları elde edildikten sonra (bireysel olarak da hazırlanabilinir) 40 soru için 1 saat ayırarak sınav denemesi gerçekleştirilebilinir.

Birkaç Tavsiye

Yalnızca örnek soru dökümanlarına güvenmeyin. Sınav soruları rastgele seçildiği için çalıştığınız sorular sınavda çıkmayabilir. Sorular, zayıf olduğunuz konuları bulmanıza yardımcı olacak bir araçtır. Bu nedenle çalışmalarınızın odak noktası konuları anlamak olmalıdır.

Kendinizi sınava girmek için hazır hissettiğinizde sınav tarihini belirleyin. Sınav tarihine kadar hazırlanmak için bir zaman aralığı belirlediğinizde, bu sınava ciddi bir şekilde odaklanmanız ve ertelemekten kaçınmanız için faydalı olacaktır. Sınava müfredat bilgileriniz hala tazeyken girmek, cevaplamaları daha hızlı ve emin olarak gerçekleştirmenize olanak sağlayacaktır.

Soruları her iki dilde (Türkçe ve İngilizce) incelemek spesifik anahtar kelimeleri fark etmek ve çeviriden kaynaklanacak belirsizlikleri ortadan kaldırmak için yardımcı olacaktır.

Sınav çoktan seçmeli sorulardan oluştuğu için soruların tam olarak ne istediği veya sorduğu doğru cevabı işaretlemeniz için önemli olacaktır. Bazı sorular birden fazla seçeneği işaretlemenizi gerektirebilir.

Genellikle, bir tereddütünüz yoksa, seçtiğiniz cevabı işaretleyin. Emin olmadığınız durumda ise doğru cevabı bulmak için gereğinden fazla vakit harcamayın, seçenekleri ikiye kadar daraltın ve ardından birini seçin. Hata yaparsanız puan kaybetmezsiniz, yanlışlar doğruları götürmez. Sonrasında emin olmadığınız işaretlemeler için artan vaktinizi kullanabilirsiniz.

Baki Çayıroğlu, Berk Toprakçı, Yasemin Başatlı

Keytorc Test Ekibi